8 lutego 2024 r. Parlament Europejski oraz państwa członkowskie UE osiągnęły porozumienie w sprawie Dyrektywy dotyczącej europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością oraz europejskiej karty parkingowej dla osób z niepełnosprawnościami. Jest to ważny krok w kierunku zwiększenia integracji społecznej oraz równości w UE.
Co zmienia porozumienie?
Dyrektywa ma na celu zwiększenie mobilności osób z niepełnosprawnościami poprzez wprowadzenie europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością oraz ujednolicenie europejskiej karty parkingowej dla osób z niepełnosprawnościami. Dokumenty będą uznawane we wszystkich państwach członkowskich UE, umożliwiając rozpoznawanie statusu osoby z niepełnosprawnością oraz zapewniając dostęp do takich samych preferencyjnych warunków, jakie mają rezydenci z niepełnosprawnościami kraju przyjmującego.
Kluczowe elementy Dyrektywy
We wrześniu 2023 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt Dyrektywy, bazując na doświadczeniach z projektu pilotażowego oraz na istniejącej już w różnych formatach europejskiej karcie parkingowej dla osób z niepełnosprawnościami.
Europejska karta osoby z niepełnosprawnością
Nowa europejska karta osoby z niepełnosprawnością zapewni dostęp do specjalnych warunków korzystania z transportu publicznego i preferencyjne traktowanie podczas wydarzeń sportowych, kulturalnych i rekreacyjnych. Korzyści mogą obejmować:
- darmowe / niższe opłaty za wstęp
- pierwszeństwo wejścia
- osobistą asystencję
- przewodniki pisane alfabetem Braille’a / przewodniki audio
- sprzęt wspomagający poruszanie się
Karta ma być wydawana i odnawiana bezpłatnie zarówno w formie fizycznej jak i cyfrowej.
Europejska karta parkingowa dla osób z niepełnosprawnościami
Ulepszona europejska karta parkingowa zapewni równe prawa parkingowe i udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Dokument ma mieć ujednolicony szablon i zawierać zabezpieczenia przed fałszerstwem. Karta będzie wydawana bezpłatnie lub za niewielką opłatą, w formie fizycznej, z możliwością oferowania przez państwa członkowskie karty w formacie cyfrowym.
Dostęp do informacji
Dyrektywa zapewnia pełny dostęp do informacji o procedurach uzyskiwania dokumentów oraz o specjalnych warunkach i preferencyjnym traktowaniu osób z niepełnosprawnościami. W tym celu, państwa członkowskie mają utworzyć dedykowane strony internetowe, a UE zobowiązana jest stworzyć nadrzędną, łączącą krajowe, stronę internetową.
Egzekwowanie prawa
Porozumienie zapewnia egzekwowanie i przestrzeganie praw osób z niepełnosprawnościami poprzez upoważnienie ich oraz ich przedstawicieli do podejmowania działań prawnych na mocy prawa krajowego. Państwa członkowskie UE są zobowiązane do ustanowienia mechanizmów egzekwowania, w tym wprowadzenia kar pieniężnych i środków naprawczych za naruszenia przepisów.
Co dalej?
Po formalnym zatwierdzeniu przez Parlament Europejski i Radę, Dyrektywa wejdzie w życie 20. dnia po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE. Państwa członkowskie będą miały 30 miesięcy na wdrożenie przepisów do swojego prawa krajowego. Po roku od wejścia w życie nowego ustawodawstwa, osoby z niepełnosprawnościami będą mogły ubiegać się o karty.
Kontekst i wpływ na społeczeństwo
Dyrektywa wpisuje się w strategię UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030, jest zgodna z zasadami równych szans i włączenia, określonymi w Europejskim Filarze Praw Socjalnych oraz realizuje Konwencję ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami. Dyrektywa jest następstwem badania online oraz konsultacji publicznych z 2023 r., które pomogły zidentyfikować kluczowe potrzeby osób z niepełnosprawnościami.
Podsumowanie
Porozumienie otwiera nowe możliwości dla osób z niepełnosprawnościami, ułatwiając im życie codzienne i podróżowanie po UE. Stanowi ważny krok w kierunku budowania społeczeństwa, w którym niepełnosprawność nie jest barierą, a równość i integracja stają się rzeczywistością.
Źródła:
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_683
https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/european-disability-card/